Kene Isırması

Havaların ısınmasıyla birlikte orman kampları sayısında büyük artış olmaya başladı. Her ne kadar yeşilin içinde doğayla baş başa kamp yapmanın verdiği haz paha biçilmez olsa da orman kampı yapanları kötü bir sürpriz bekliyor. Kene ısırması ! Son zamanlarda özellikle İstanbul Belgrad Ormanında ki kene sayılarında ciddi yükselme var. Ormanın iç kısımlarının yanı sıra yol kenarındaki yeşil alanlarda da çok fazla keneye rastlanıyor. İstanbul bölgesinde henüz zehirli kene vakasına rastlanmamış olsa da tedbirli olmakta büyük fayda var.

Kene Isırması Önemli Bir Konudur!

Birçok kişi, geçmişte kene ısırması veya diğer adıyla kene yapışması sonrası keneyi kendi çıkarırmış. Fakat son zamanlarda zehirli kene ısırması sonucu birçok ölümlü vakaya rastlanması bu konunun ciddiyetini bir kez daha gösterdi. Detaylara başlamadan önce önemle belirtmek istediğim konu; kene ısırması sonucu mutlaka bir uzmana (doktora) başvurunuz.

Zehirli Kene Türü Nasıl Anlaşılır?

Zehirli kene ısırıkları sonucu ölümle sonuçlanan ”Kırım Kongo Kanamalı Ateşi” meydana gelebilir.

Türkiye’de ilk kena vakası 2002 yılında Tokat’ta görüldü.  İlk tanı ise Tokat, Sivas, Yozgat kene vakıalarının %85 nin toplandığı iller arasında.  Tabi bu illeri Çankırı, Gümüşhane, Trabzon ve Kastamonu takip ediyor. Birçok çalışmada bilimsel olarak kanıtlanmış olmasa da, zehirli keneleri göçmen kuşların taşıdığı söyleniyor.

Can Kaybı Fazla

Sağlık bakanlığı 2002-2015 yılları verisine göre 469 kişi kene ısırması kırım kongo kanamalı ateş sonucu hayatını kaybetti. Bu verileri göz önüne alırsak kene ısırığı hafife almamamız gereken çok ciddi bir konu olduğunu anlayabiliriz. 1940 yılında ilk kez Kırım’da rastlanan hastalık, 1945’te kırım kanamalı ateşi olarak yerini alıyor. Uzun süre sonra 1967 Kongo’da da rastladıktan sonra bu virüse ‘Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi’ adı veriliyor.

Kene Neden İnsana Yapışır?

Keneler kan emerek hayatta kalır. Özellikle ilkbahar ve yaz aylarında ortaya çıkarlar. Birçok hayvanın üzerinde kendilerini taşıdıkları gibi otların, çalılıkların arasında da avlarını beklerler. Kanını emecek hayvan bulamadığı takdirde insanlara yönelmektedirler. Keza son zamanlarda yoğun şekilde kene artışını göz önüne alırsak insanları ısırma eğilimleri de artmıştır.

Hangi Mevsimde Kene Isırır

Kene ısırma olayı bahar ayları ile başlıyor ve Eylül ayında bitiyor. (Kış aylarında keneler donuyor ve vaka yaşanmıyor. Küresel ısınma kaynaklı verilen Eylül ayı kene ısırmama bilgisi net değildir.) Keneler yaz aylarında çok daha yoğunlar. Özellikle küresel ısınmadan kaynaklı Nisan ayında hava sıcaklıkları artmaya başladığı için keneler harekete geçiyor.

Sıcaklığın dışında en yoğun kene olan bölgeler genellikle ormanlarda daha az insanın uğradığı ekolojik ortamlardır. Bu tarz bölgelerde daha çok keneye rastlanmıştır.

Kene uçar mı?

Hayır keneler uçamaz. Orman yürüyüşlerinde çalılık alanlardan geçerken bir yaprağın veya dalın en uç kısmında bekleyen kene sizin üzerinize geçebilir. Keza keneler çok hızlı hareket ettikleri için ayakkabınız üzerinden de rahatlıkla tırmanabilir. Orman faaliyetlerinde belirttiğim gibi ayak bileğinizden rahatça yürüyerek vücudunuza çıkabilir veya yere oturduğunuz takdirde belinizden girebilir. Kene size ulaştıktan hemen sonra ısırmaz. Yani ayakkabınızdan tırmanan kene, ısırmak için en uygun yeri aramaya başlar. Bu kimi zaman çok uzun sürebilir. Genelde beli karın, kasık ve kolunuzun iç kısımından ısıracaktır.

Kenelerden korunmak için önlemler!

Öncelikle bilmememiz gereken ne önemli konu, halen kenelerin yol açtığı kırım Kongo kanamalı ateş hastalığının bir tedavisi bulunmamaktadır. Yani kene ısırması sonucu eğer zehirli bir keneyse ve zehir kanınıza karışmışsa maalesef bir tedavisi olmayan bu hastalığa yakalanıp ölmek kaçınılmaz son. Bu hastalığa yakalanmamak için almamız gereken başlıca önlem kenelerin vücudumuza gelmesine engel olmak.

Kenelerden Korunma Yolları

• Kenelerin olduğunu bildiğimiz alanlardan uzak durmak
• Orman kamplarında şort ile dolaşıamak
• Çoraplarımızı pantolona geçirip kenenin ulaşmasını engellemek
• Tişört dahi giymiş olsak bel kısmını kesinlikle açıkta bırakmamak
• Boyunluk kullanarak boyun ve ense çevresini kapatmak
•  Kenelere karşı etkili olduğu belirtilen sprey ilaçları kullanmak

Kenelere Karşı Etkinli İlaçlar 

**Şu ana kadar keneler üzerinde %100 etkili bir ilaç üretilmemiştir. Kene kovucu olarak satılan her  kene ilacı ve losyonu kenelere karşı %100 savunma sağlamamaktadır. Aşağıdaki ilaçlar deneyimler sonucu tavsiye üzerinedir.

Dalin Kene ve Sivrisinek Kovucu

Uzun zamandır Dalin markasına ait sivrisinek ve kene kovucu losyonunu kullanıyorum. Sprey şeklinde satılan bu ilaç çocukların kullanımına da uygun. Belirli aralıklarla ilacı vücudunuza sıkıp ovuşturarak yaymanın faydası var. Ayak bilekleri, bel ve boyun bölgesi kenelerin vücudumuza ulaştığı ilk bölgelerdir.

Zero Bite Doğal Kene Kovucu Sprey

Zero Bite marka sinek ve kene kovucu ilaç tamamen bitkisel özlüdür. Vücuda uygulanmasında herhangi bir mahsur yoktur. Kullanmadan önce içerik kısmına bakıp alerjisi olduğunuz bir bitki varsa kullanmamanız tavsiye edilir. Uzun zamandır Alp isimli arkadaşımın kullandığı bir sprey. Kenelere karşı etkili yazıyor ama kendisinin bulunduğu bölgede çok fazla kene olmadığı için emin olarak yanıt vermiyor. Fakat içerik kısmını okuduğumda kenelere karşı da etkili ve bitkisel oluşu büyük fayda sağlayacak gibi. Aralıklarla vücuda uygulamakta fayda var.

Kene Kovucu Yağ Kullanımı

Bilimsel olarak kanıtlanmış olmasa da keneleri uzak tutmak için birçok bitkisel yağ önerilmekte. Bunların başında tarçın yağı var. Orman kampına ya da yürüyüşüne gitmeden önce ayak bilekleri, kullar ve bel bölgesine tarçın yağı sürmekte fayda var. Hatta bir sitede bu konuda güzel bir karşımın tarifi verilmiş. Kene vb böceklerin sevmediği yağlar için bir karışım.. 7 Damla tarçın yağı, 10 damla biberiye yağı, 3 damla sedir yağı ve 2 yemek kaşığı badem yağını bir kapta karıştırıp keneleri uzak kalmasını istediğimiz vücudumuzda açık kalan bölümlere sürebiliriz.

Tickeless Ultrasonic Kene Kovucu

Tickeless kenelere karşı etkili mi? Yeni keşfettiğim ek önlemlerden bir tanesi ultrasonic uzaklaştırıcı İtalyan bir marka olan Tickeless. Normalde kedi ve köpekler için satışan 1.5 mt çapında 40khz ses dalgası yayan bu cihaz kene ve pirelerin ağız bölgelerinde bulunan tutmaçları etkisiz hale getirip sizi ısırmasını engelliyor. Ayakkabınıza taktığınızda ise sizler içinde kullanıma uygun hale gelecek. Keneler konusunda şu ana kadar hiçbir  önlem %100 sonuç vermiyor. Önlem amaçlı kullanıma uygundur. Ürün ortalama 12 ay boyunca çalışıyor. İçindeki pil bittiğinde değiştiremiyoruz. Bunun sebebi zarar görmemesi adına içine nem almaması. Nem cihazın kullanım ömrünü azaltıyormuş. Ürünü denediğim sırada yazıya eklemek için fotoğraf çekiyordum ve bir kenenin hemen ayakkabının üzerinde olduğunu fark ettim.

Kenenin ısırıp ısırmadığı sorusunun yanıtı maalesef yok. 🙂 Keneyi fark ettikten sonra alıp uzaklaştırdık.

Genelde kenelerin ısırığı fark edemezseniz. Yani kene ısırması anında ufakta olsa bir kaşıntı ve acı hissetmezsiniz.  Kenenin sizi ısırıp ısırmadığını aralıkla vücudunuzu kontrol ederek fark edebilirsiniz. Gerek kamplarda gerek günübirlik orman yürüyüşlerinden sonra mutlaka vücudunuzda kene taraması yapmalısınız. İlk bakışta fark edilmez diyebilirsiniz. Fakat et beninin siyah hali gibi belirgin bir halde olacaktır. En ufak kene daha göz kontrolünde biraz detaylı bakıldığı sürece belli olur.

Kene ısırdıktan sonra hangi belirtiler oluşur?

• Kaşıntı
• Ciltte kızarma
• Uyuşma
• Yanma
•  Yüksek Ateş
• Halsizlik
• Kusma

Gibi başlıca etkenlerin yanı sıra birçok belirti meydana gelmekte ve kana karışma sağlandıktan sonra ölümcül yan etkiler gözlenmektedir.

Fakat kenenin zehirli olması durumunda vücudunuzda kaldığı her an hastalığın size bulaşması açısından büyük risk taşımaktadır. Kene ısırması sonrasında en kısa sürede kenenin vücuttan çıkarılması gereklidir. Eğer ulaşım imkanınıza varsa mutlaka en yakın hastaneye gidiniz.

Kenelerden Uzak Durun!

Kamp yeri seçerken genelde insan sayısının az olduğu daha doğrusu insanların az uğradığı alanları seçemeye özen gösteriyoruz. Fakat bu alanlar da dikkat etmemiz gereken en önemli konu kene. Kampta kene ısırması çok sık rastlanan bir durum. Özellikle kamp boyunca doğayla bir bütün olduğumuzu ve en az 48 saat zaman geçirdiğimizi varsayarsak kampta kene ısırma riski çok yüksek. Mutlaka kamp dönüşü kene kontrolü yapmalıyız!

Kene Isırması Nasıl Çıkarılır?

Kene ısırmasında mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna gitmek gereklidir. İnternet üzerinde nane yağı, bezir yağı, kolonya, çamur suyu gibi onlarca kimyasal ve doğal yağı kenenin üstüne dökerek çıkarabileceğiniz yazmaktadır. Keza birkaç video da kenenin üzerine nane yağı döküldükten kısa süre sonra kendi kendine çıktığı gözüküyor. Cımbıza benzer benzer birçok alet ile kene çıkarmak mümkün ve internette bolca bu ürünlerden satılıyor. Fakat tüm uzmanlar kene ısırma vakalarda mutlaka hastanede doktor kontrolünden işlem yapılmasını söylemekte.

Nane Yağı İle Kene Çıkarılır Mı?

Keneyi çıkarmak için kullanılan doğal yağlar veya kimyasal içerikli ürünler kenenin kusmasına, zehirli olan maddelerin kanınıza karışmasına sebep olabilir. İlgili ürünler daha çok kedi, köpek gibi hayvanlarda kullanılmak için satılmakta. Kene zehirli dahi olsa bir hayvana zarar vermemektedir. Kırım kongo kanamalı ateşi sadece insanlarda gözükmektedir.

Kene ısırması vakalarında mutlaka hastaneye gidiniz!

Kişisel Deneyim

Geçen hafta Belgrad ormanında günübirlik yürüyüşüm sırasında eşyaları toparlayıp, üzerimde kene kontrolü yaptım. İlk bakışta herhangi bir şey görmesem de ikinci bakışta sağ tarafta kemerin hemen üst kısmında vücuduma yapışmış/ısırmış bir kene gördüm. önce kene değildir, diyerek elimle dokundum ve kene kafasını daha çok içeri soktu.

Keneler Kan ve Ter Kokusunu Takip Eder!

Ormanda iki kişiydik fakat sadece benim üzerimde kene vardı. Daha önceki kene ısırmalarında da yaklaşık 7-8 kişiyle birlikte kampta olmamaıza rağmen sadece benim üzerimden kene çıktığı olmuştu. İlgili konuda yaptığım araştırmalar sonucu kan ve ter kokusunun keneleri çektiğini öğrendim. Yani yyanınızda birkça kişi dahi olsa kan ve ter kokunuzdan dolayı yalnızca sizi kene ısabilir. Bu durumu öğrendiğinizde daha doğrusu tecrübe ettiğinizde özellikle zehirli kene vakalarının yaşandığı bölgelere giderken çok tedbirli olmak gerekiyor. Hatta mümkünse bu tarz bölgelere gitmemek gerekli.

Bir Uzmana Başvurun !

Gelelim kene olayına. Yanımdaki arkadaşım keneyi ben çıkarabilirim demesine rağmen hastaneye gidip keneyi çıkarttırdım. Okmeydanı SGK hastanesi kene vakalarında en çok tecrübeye sahip hastanelerden bir tanesi. Acil bölümünden giriş yaptığınızda sizi alt tarafta bulunan genel cerrahiye yönlendiriyorlar. Daha önce 8 defa kene ısırığı için gittiğim hastanede metal, ucu yatay bir cımbız ile keneyi çıkarmışlardı. Bu sefer doktor, kene biraz ufak olduğu için neşterin uç kısmı ile kenenin alt tarafına baskı yapıp tek hamlede dışarı çıkmasını sağladı. Hastanede aynı gün normal şartlarda kan testi yapmadan yolluyorlar. Kenenin takibi için enfeksiyon bölümüne yönlendirip gerekli kan tahlillerini yaptırmanızı iletiyorlar. Her ne kadar doktor da İstanbul Kemerburgaz’da kırım kongo vakalı bir olaya rastlanmadı dese de gerekli kan tahlillerini yaptırmanızda fayda var.

Soru Cevap 

Kene ısırması sonrasında keneyi çıkarmazsak ne olur? 

Öncelikle kene zehirliyse 3 gün içinde belirtileri başlıyor. Zehirsiz bir keneyse kendine yetecek kadar kanı emdikten sonra kendini vücuttan çıkarıp gidiyor. Birçok kişi kamp sonrası kene kontrolü yapmadığı için belki de kene yapışmış oluyor ve kan emmesi bittikten sonra vücuttan ayrılıp gidiyor. Zehirli kenelerde bu durum fark edilmezse ölüm riski var.

Kırım kongo yani zehirli kene ısırmasının bir tedavisi var mı?

Eğer erken tanı olursa tedavisi mümkün! Kene ısırmasını çok büyük oranla göz teması ile anlaşılması gerekiyor. Isırdıktan sonra herhangi bir kaşıntı, kızarma vb bir yan etkisi ile karşılaşmayabilirsiniz. Bu yüzden özellikle kene olabileceğini tahmin ettiğiniz yerlerden dönüşünüzde vücudunuzda genel bir kene taraması yapmalısınız. Eğer keneyi fark ederseniz ilk iş bir hastaneye başvurmanız.

Zehirli Kene Isırması Tedavi Süreci

Eğer zehirli kene tespiti yapılırsa ve bulunduğunuz hastane kene tedavisi konusunda gerekli yeterliliğe sahip değilse, kene ilgili tedavi süreçlerini takip edebilecek yeterlilikte bir hastaneye sevk edilirsiniz. Sonrasında 10-15 günlük bir tedavi ile hastalık vücudunuzda ilerlemeden hastalık tedavi edilecektir. Kan nakli ile vücudunuzda bulunan kan temizleniyor ve ek işlemler ile kırım kongo hastalığından kurtulabiliyorsunuz. Kene ısırmasında genel de 1-2 gün içerisinde kene çıkarılmamış ve tedavi altına alınmamış hastalarda ölüm riski çok yüksektir.

Beç tavuğu keneleri yok etmekte kullanıyormuş doğru mu?

Zehirli kene vakıalarının ilk rastlandığı yer olan Tokat’ta Beç tavuğu kenelere karşı biyolojik mücadele anlamında belediye tarafından ücretsiz olarak dağıtılıyor. Bu tavuk türünün bulduğu keneleri yeyip yok ettiği biliniyor. Fakat bilimsel olarak netleştirilmiş bir durum halen. Halen birçok makalede tartışılan bir konu. Bu yüzden net bir bilgi vermek maalesef mümkün değil.

Sosyal Medya Hesaplarımdan Takip Edebilirsiniz !

http://www.instagram.com/dogadakiyabanci

http://www.youtube.com/dogadakiyabanci